14 August 2012

4 jaar na dato

Ik heb wel eens ergens gelezen (zal wel in "Ik mis alleen de HEMA" zijn geweest) dat je als emigrant vier jaren nodig hebt om helemaal die omslag te maken en te verwerken. Nou, vandaag is die dag! Vandaag is het vier jaar geleden dat we Nederland vaarwel zeiden en vol goede moed naar Italië vertrokken (hier de link naar de blog van 14 aug 2008). En wat is er in vier jaar veel gebeurd en wat zijn we veel wijzer geworden! Nou... wat zijn we in vier jaar eigenlijk wijzer geworden?



het roer om

Allemaal kennen we wel de mislukkingen en hopeloze pogingen van emigranten op TV in programma's als "het roer om". In de eerste minuten weet je al dat het plan gedoemd is te mislukken: geen duidelijke (economische) plannen of veel te rooskleurige plannen, ze spreken de taal nog niet of nauwelijks en het steenkolen engels zal ze ook niet ver brengen... maar toch... ZE DOEN HET WEL! Ik kreeg in de aanloop naar de emigratie vaak te horen "ja daar hebben wij ook over gedacht" en "dat zouden wij ook wel willen"... en telkens waren het mensen die veel beter dan de hoofdrolspelers uit "het roer om" zich zouden hebben kunnen redden. Waren zij die veilig thuis bleven zo realistisch en zij die de deur achter zich dicht trokken zo optimistisch?

Zonder een goede dosis optimisme lukt het in ieder geval niet. Het optimisme heb je vooral ook nodig om je voort te trekken, om te voorkomen dat je bij de tegenslagen (die je geheid gaat tegenkomen) bij de pakken gaat neerzitten.

Even wat info vooraf voor diegenen die onze gehele voorgeschiedenis gelezen hebben. Ik (Dagmar alias daggy72) heb in 1995 en 1996 twee keer zes maanden in Varese gewoond tijdens mijn stage resp. afstudeerproject bij Whirlpool, in het kader van mijn HTS-Elektro opleiding. In die tijd raakte ik hier zo thuis dat ik eigenlijk niet meer weg wilde en hier zeker terug wilde komen. Mijn toenmalige vriendinnetje zag het echter niet zitten om hierheen te komen en haar ouders achter te laten en dus ging ik terug naar Nederland, vastberaden ooit terug te komen. In 1999 ben ik met dat "vriendinnetje" getrouwd en niet veel later werd Maddy (alias Maddalena71) de moeder van mijn dochters Giulia (alias G1, uit 2001) en Giorgia (alias G2, uit 2004); niet geheel toevallig Italiaanse namen voor de meiden.
Een combinatie van factoren zorgde er in de loop van 2007 voor dat de tijd rijp werd voor verandering: ik had weer een aantal aantrekkelijke projecten in de Randstad moeten afwijzen omdat de afstand vanuit Kerkrade niet te overbruggen was en Maddy bleek eindelijk een goede oplossing gevonden te hebben voor haar zieke moeder (die ze zowat al sinds haar zestiende alleen verzorgde) waardoor ze wat rust begon te vinden. En zo gebeurde het dat we in september/oktober 2007 besloten de horizon richting Italië te verplaatsen. Lees hier meer over dat besluit in de blog van 8 okt 2007).
En dus ging eind 2007 ons huis in Kerkrade in verkoop en kochten we in mei/juni 2008 een mooi huis in Morazzone, nabij Varese. We kochten dus meteen, heel vastberaden en definitief dus!
Omdat we de sleutel pas op 11 september zouden krijgen en Giulia al vanaf begin september naar haar nieuwe school moest hebben we een maand gebivakkeerd in een te klein en te donker appartement in Marchirolo, niet echt ideaal maar dat hebben we overleefd. De natuur daar (Valganna) was in ieder geval geweldig mooi en het was geweldig om Giulia iedere dag via die weg naar school te mogen brengen en ophalen. 

de eerste crisis

Maar zoals ik al even vermelde in de introductie kun je tegenslagen verwachten, en die kregen we ook. De eerste kwam al vrij snel in het najaar van 2008. Nadat we de sleutel van onze Italiaanse droom hadden gekregen, onze spullen uit de opslag hadden gehaald en het huis hadden ingericht werd het tijd om weer aan de slag te gaan. De projecten die er lagen op te pakken. Maar dat viel dus tegen, de economische crisis zette  een dikke vette streep door de oorspronkelijke plannen. De afspraken uit voorjaar 2008 met diverse Duitse en Nederlandse (MKB)ondernemingen bleken niets meer waard of zouden meer gaan kosten dan opleveren.  Probleem was ook nog eens dat niet alles ineens werd afgeblazen, was dat maar zo geweest dan had ik meteen kunnen bijsturen. Nee er werden nieuwe beloftes gedaan "eerst dit project afronden en dan kunnen we met jou starten", "even wachten tot die klant betaalt en dan hebben we budget om met Italië aan de slag te gaan" en nog meer van dat soort... Van uitstel komt afstel, dat spreekwoord ken ik nu wel! En zo liep 2008 zonder omzet ten einde en begonnen we vol goede moed aan 2009.

een villa aan het Lago Maggiore

Op zoek naar opdrachten, projecten of een normale baan viel mijn oog in het voorjaar van 2009 op een advertentie van een grote internationale makelaar aan het Lago Maggiore, ze zochten meertalige makelaars/consultants. En aangezien de mogelijkheden in de buurt niet voor het oprapen lagen leek me dat een leuke uitdaging. Makelaardij, iets heel anders, maar ach, in noodgeval was ik ook bereid geweest om druiven te gaan plukken. En dus werd ik Consulente Immobiliare voor Engel & Völkers in Cannobio en Porto Valtravaglia beiden aan het Lago Maggiore. Een geweldige tijd met leuke collega's en iedere dag aan of zelfs op het mooie Lago Maggiore. Ik heb menigeen jaloers gemaakt met mijn sfeerplaatjes op Facebook en Twitter. En 's avonds de schoolbanken in voor de cursus makelaar van de Kamer van Koophandel, 4 avonden per week van 20:00 tot 22:30... wetten, regels, methodes en dat allemaal in het Italiaans. Maar toen er na een paar maanden die Duitsers niet mijn villa kochten maar die van een collega, of het bod van mijn Nederlandse klanten werd overtroefd door dat van een stel Russen was de lol er snel vanaf. Eén verkoop was voldoende geweest qua commissie om van door te kunnen gaan maar als je twee keer zo dicht bij bent en het ketst dan af...
Ondertussen was ik niet stil blijven zitten, mijn profiel op LinkedIn en de vacatures aldaar hield ik goed in de gaten, net als de lokale arbeidsmarkt. Maar op die lokale bedrijven zaten helemaal niet te wachten op een eigenwijze meertalige Noord-Europeaan die hier net een jaar woonde en veel te veel wilde verdienen.

Zwitserland

Maar uiteindelijk kwamen er toch een paar mooie opties om uit te kiezen en dus startte ik begin 2010 als Account Manager bij Permobil in Zwitserland. Ik zou wel eens even de markt voor rolstoelen in Zwitserland en Noord-Italië op de kop gaan zetten. Rolstoelen? Hoe kom je daar nu bij? Nou die van Permobil zijn toevallig wel de beste in de wereld en behoorlijk complex en aangezien ik verstand heb van computers en elektronica en verkopen leek ons dat wel een goede combinatie. Dat was dan misschien wel zo, maar een Zwitserse baas met een totaal andere kijk op de markt en dan ook nog eens 4-5 dagen per week 225km van huis af logeren in hotels aan de andere kant van de Gotthard is niet ideaal. Dus na ruim een jaar (juni 2011) besloten Permobil Schweiz en ik het beide op een andere manier -zonder elkaar- te gaan proberen.

geluk bij een ongeluk

Maar eerst even terug naar 2010, want op maandag 7 juni van dat jaar kreeg ik een telefoontje uit Morazzone, de buurman... Ik moest niet schrikken maar Maddy was aangereden op haar fiets door een auto en moest naar het ziekenhuis. Ik was net in Zwitserland aangekomen en kon alweer omdraaien. En dan zijn 225km ineens erg lang, heel erg lang. Meer details over het ongeluk staan in deze blog. Helaas kampt Maddy nu ruim 2 jaar later nog steeds met de gevolgen van dit ongeluk, een pijnlijk linkerbeen en blijvende invaliditeit zijn het gevolg. Hiervoor is iemand aansprakelijk en zijn verzekering zal haar hopelijk tegemoet komen met een ruime schadeloosstelling, we starten na de vakantie de afronding van deze hele kwestie via onze advocaat. Het voordeel van dit ongeluk echter is dat Maddy onder de dorpelingen bekend werd en dat met name de buren ons te hulp schoten tijdens mijn afwezigheid. Ik was na een week thuis de boel te hebben gerund immers weer naar Zwitserland vertrokken. Buren die de luiken 's ochtends kwamen opendoen, middag- en avondeten voor haar bereidden en de luiken 's avonds weer kwamen sluiten. En ook later toen ze aan de revalidatie kon beginnen waren er naast haar Nederlandse vriendinnen ook de buren en Italiaanse vriendinnen die met haar naar fysio en ziekenhuis reden, en weer iets later samen met haar gingen sporten. Sinds het ongeluk is ook Maddy beter op haar plek hier en heeft haar eigen contacten. 

zwarte dagen

En toen gingen we eind juni, vlak na het ongeluk, naar Nederland voor een feestje en zakenreis (naar Zweden) van Permobil toen het plots slecht ging met mijn moeder die sinds april 2008 tegen kanker probeerde te vechten. Twee jaar hard gevochten, alles geprobeerd maar het mocht niet baten. Binnen een week is ze toen overleden. Hierover is in mijn blogs niets terug te vinden op een klein "excuus" na in de eerstvolgende blog op 11 oktober 2010. Ik had er even geen zin meer in en ik wist dat mijn ouders die aandacht niet op prijs stelden.


terug naar onafhankelijkheid

In mei/juni 2011 was ik dus op zoek naar weer eens een nieuwe richting, een nieuwe uitdaging. Met name door mijn hyperactiviteit op de social media als twitter, facebook en linkedin kwam ik snel in contact met ondernemers met plannen in Italië. Als eerste het verhuurbedrijf Boels uit het Limburgse Sittard, maar met inmiddels bijna 300 vestigingen in Nederland, België, Duitsland, Polen, Tsjechië, Slowakije, Oostenrijk en dus ook nu in Italië. Dit was een geweldig project om samen met de facilitaire afdeling van Boels uit te voeren: 3 vestigingen in Assago (bij Milaan), Gussago (bij Brescia) en Verona heb ik met hen mogen opzetten. Het heeft me een schat aan ervaring opgeleverd en hopelijk kan ik in de toekomst bij de volgende vestigingen weer wat voor hen betekenen.
In dezelfde tijd dat ik met Boels startte kwam ik ook in contact met Salesupply, een bedrijf dat zich gespecialiseerd heeft in het ondersteunen van de internationalisatie van e-commerce ondernemingen (webshops). Met vestigingen in de belangrijkste online markten van Europa: Nederland, Duitsland, Groot-Brittanië, Frankrijk, Denemarken, Zweden, Polen, Spanje en dus ook Italië. Salesupply helpt bij het vinden van de juiste markten (in welke landen maak je de meeste kans op succes), de aanpassingen van de website voor dat betreffende land (vertaling, webmarketing, seo, linkbuilding, logistieke, juridische en fiscale aspecten, keurmerken e.d.) en (en daarin verschilt Salesupply tot veel andere lokalisatie bureaus) het ondersteunen of zelfs compleet uitvoeren van de klantenservice (callcenter) en ondersteuning bij logistiek, met name de afhandeling van retouren. Als Country Manager Italy begeleid ik webshop ondernemers van buiten Italië op de Italiaanse e-commerce markt en binnenkort hoop ik ook de eerste Italiaanse webshop  naar het buitenland te begeleiden. Zo hebben we in het najaar van 2011 Tennis-Point.it gelanceerd, de Italiaanse website van Tennis-Point.de uit Duitsland. Vrij succesvol mogen we wel stellen want de Italiaanse shop doet nauwelijks onder voor echte e-commerce landen als Nederland en Frankrijk (met die laatste wisselen we steeds stuivertje qua resultaat). Daarnaast begeleiden we nog een aantal andere webshops uit Nederland en Duitsland en staan we op het punt een aantal te lanceren na de zomer.
Ik heb Boels en Salesupply in Italië op weg geholpen en dankzij hen heb ik ook weer de juiste weg gevonden. 

school & vrienden

En de kinderen dan? Nou zoals je zo vaak hoort, hebben die nog wel de minste moeite gehad om zich aan ta passen. Giulia ging verder in het Nederlands onderwijssysteem op de Europese School (in een klas met Nederlandse en Vlaamse kinderen en leraar). Ze heeft inmiddels de basisschool afgesloten en gaat begin september verder op de middelbaar onderwijs, ook weer aan de Europese School. Giorgia heeft de eerste twee jaren hier de lokale Italiaanse kleuterschool bezocht en zo heel snel en accentloos Italiaans geleerd, inmiddels heeft de eerste twee jaren basisschool op de Europese School er ook weer op zitten. Beide meiden spreken heel net en correct Nederlands, mooi sophisticated Engels en Italiaans. Uiteraard is hun Italiaans niet zo goed als het geweest zou zijn als wanneer ze op een Italiaanse school zouden hebben gezeten. Maar daar staat tegenover dat hun Engels perfect is en ze ook het Nederlands verder ontwikkelen. En tegen de tijd dat ze met 18 de Europese School verlaten zullen er nog wel een taal of twee bijgekomen zijn. 

Vriendschappen, tja, dat is een moeilijk iets hebben we gemerkt. Hoewel we best wel veel mensen kennen en ook vrienden hebben gemaakt blijft het meestal toch oppervlakkig. Misschien omdat Maddy de taal niet goed genoeg beheerst, misschien omdat Noord-Italianen niet zo hartelijk en open zijn als men misschien zou denken. Begrijp me niet verkeerd, ook onze ECHTE vrienden in Nederland waren op de vingers van één hand te tellen hoor. Het zal toch met cultuurverschillen te maken te hebben en zo; je wordt hier niet snel thuis uitgenodigd voor een kop koffie en stuk taart of een etentje. Aan de andere kant ga je wel sneller met elkaar de stad in voor een aperitivo en dat mondt dan vaak weer uit in een gezellig etentje. 


Conlusies

Belangrijkste vraag die ik moet beantwoorden: "Heb je er (ooit) spijt van (gehad) dat je naar Italië bent verhuisd?"
Nee, ik zeer zeker niet! Maar Maddy zal een wat minder eenduidig antwoord hierop hebben denk ik.

"Had je het anders gedaan als je geweten had dat..." Tja wie niet, teveel tijd verloren in 2008 en 2009, maar als je alles van tevoren zou weten...

Nu ik de blog even vluchtig nalees valt me op dat ik heel veel woorden aan werk heb besteedt, wat weer typisch Nederlands is en wat velen van jullie je ook (terecht) afvragen. Maar dat is natuurlijk niet de reden dat we hierheen zijn verhuisd. Als je je baan belangrijk vindt dan moet je dus nooit naar Italië verhuizen. Maar wil je buiten die 40-60 uur per week dat je werkt ook kunnen leven en kunnen genieten. Dan is Italië een topland om te wonen. Ondanks alle sores die wij persoonlijk over ons heen hebben gekregen, die de huidige crisis misschien nog in petto heeft voor Italië, de Italianen en ons... één ding is zeker, je kunt hier heerlijk genieten. Genieten van de omgeving, lekker eten thuis of buiten de deur (voor een betaalbare prijs). Hier kan IK na mijn werk mentaal de deur achter me dicht trekken, op de tuinstoel gaan zitten over de wei en het bos heen kijken en denken.... La Vita è Bella!

Dus dat is wat ik nu ga doen: Living La Dolce Vita!




19 comments:

  1. Schitterende samenvatting van die vier jaar, Dagmar. Trots dat we vrienden hebben die zo'n stap hebben durven zetten!

    ReplyDelete
    Replies
    1. dankjewel, we zijn er zelf ook wel trots op dat we het hier uithouden. heel zwaar af en toe... ;-)

      Delete
  2. mooi geschreven;

    grtz uit zonnig West Brabant

    ReplyDelete
  3. Kerel. Fijn te horen dat alles met en met op zijn pootjes terecht is aan het komen. Maddy zal ook zeker op een bepaalt moment volledig zekr zeggen dat ze er ook geen spijt van heeft gehad. Ups and downs zijn er nu eenmaal altijd. Ik blijf het super vinden dat je die stap hebt durven nemen en wens jullie vieren dan ook meer dan alle geluk toe in alles voor de toekomst.

    ReplyDelete
  4. Zoals zo velen droom ik ook wel eens van wonen in la Bella Italia. Bij mij is het bij dromen gebleven. Elk jaar een paar keer op vakantie en ik kan weer even vooruit. Ondertussen volg ik nieuws over Italië zoveel mogelijk. Sinds mijn prepensioen (zomer 2010) óók mbv social media, omdat ik daar toen tijd voor kreeg. Toen ik nog werkte had ik daar geen tijd voor (dacht ik). Zodoende ben ik ook jou en Maddy gaan volgen.
    Nu ik een korte samenvatting lees over jullie 4 jaar in italië moet ik zeggen: pétje af; zóveel meegemaakt en niet opgegeven maar doorgezet. Geniet er van samen met Maddy en de girls en vier dat jubileum maar goed vandaag. Buon Ferragosto!!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Grazie Mille Pietro! geniet maar lekker mee en probeer zoveel mogelijk zelf hierheen te komen zou ik zeggen. en als je een 2e woning hier zoekt: ik heb nog goeie contacten in de makelaardij ;-)

      Delete
  5. Mooi verhaal Dagmar en ik kan me er goed mee identificeren na 12 jaar weg uit Nederland en in Spanje. Ook alle ups en downs, maar nooit spijt gekregen van de beslissing om hier een nieuw leven op te bouwen!

    ReplyDelete
  6. en vandaag publiceerde IlGiornale.nl dit verhaal op haar site:

    HOE ZOET IS LA DOLCE VITA WERKELIJK?
    http://www.ilgiornale.nl/2012/hoe-zoet-is-la-dolce-vita-werkelijk/

    ReplyDelete
  7. Mooi verhaal Dagmar : met alle ups&downs en een positieve, maar geen naieve, instelling kome je er wel. Zeker met die laatste alinea heb je helemaal gelijk, ik vraag me ook af en toe wel eens af hoe het verder moet met die 60+ uur/week werken...

    Veel plezier living la dolce vita en groeten aan Maddy & Kids !

    Mark & Kathrin

    ReplyDelete
    Replies
    1. Dankje Mark! goed voorbeeld doet volgen? ;-)

      Delete
  8. Leuk en prachtig geschreven verhaal, Dagmar. Veel info was nieuw voor me, dus dat maakt het plaatje weer completer :-) Boven alles vind ik het enorm knap wat jullie gepresteerd hebben en hoe volhardend jullie zijn (jij waarschijnlijk wat koppiger dan Maddy ;) ). Enorm veel respect voor de positiviteit en liefde voor elkaar en anderen die jullie beiden dagelijks uitstralen op Twitter en Facebook. We hopen echt serieus zeer binnenkort weer eens langs te komen.

    ReplyDelete
    Replies
    1. dankjewel JP, weer zo'n mooie en aardige reactie!
      ik heb jou en Gonny niet de credits ervoor gegeven in mijn blog(s) maar jullie hebben mij wel vaker geïnspireerd met de manier waarop jullie werken en je leven in (lijken) te delen.

      PS: jullie zijn uiteraard van harte welkom!

      Delete
  9. Hello, my name is Veronica, and I'm an italian moved to NL since a bit more than you, 4 years and a half! Being an expat I have a lot of mixed feelings about my staying here, and it's somehow difficult to explain to anybody why I would quit a very good job in NL for an instable situation back home. Somehow reading your post made me smile, there is something about enjoying life in italian culture that is difficult to grasp and describe, you can only live it. Thanks for sharing your experience,
    Veronica

    ReplyDelete
    Replies
    1. Ciao Veronica, ti capisco perfettamente! dopo 2 periodi di 6 mesi in Italia nel '95 e '96 non sono più riuscito a sentirmi a casa in NL. Certo tra le 4 mure di casa ero A CASA, ma fuori non, l'Italia mi aveva contaminato. Mi mancavo l'aperitivo dopo lavoro, la cena fuori di sabato sera, i discussioni senza fine tra Milanisti (io) ed Interisti (loro), ecc. ecc.

      Solo adesso dopo anni amici e famiglia iniziano a capire cosa cercavo... c'è più nella vita che solo lavoro. Certo si vuole un stipendio per pagare le bollette e per essere in grado di vivere ma c'è anche una via di mezzo. Non so da dove vieni in Italia, ma io penso che qui al Nord ho trovato l'equilibrio ideale tra la mentalità del Nord-Europa (come Olanda) e quella del Sud-Europa (come Lazio e giù). Mi ricordo sempre le parole sagge di un cliente Emiliano che disse al mio padre: "Voi al Nord vivete per il lavoro, noi lavoriamo per poter vivere (bene)"....

      ti auguro buona fortuna in Olanda e basta tornare in Italia ogni in tanto per respirare un po' di area fresca ;-)

      Delete
  10. Leuk om te lezen, Dagmar.. ook omdat wij als Nederlands gezin in 2001 zo'n zelfde stap hebben genomen. Wij genieten ook enorm en lang heb ik geroepen; 'dit hadden we 20 jaar eerder moeten doen''... Inmiddels, na heel veel ervaringen, zijn we nu eigenaren van een zeer goed export bedrijf, inderdaad heel wat uurtjes werken, maar daarnaast genieten van al het moois dat Italia biedt...

    Grappig ook om te lezen hoe de ervaringen zijn met de ''vriendschappen'' .. dit ervaren wij hetzelfde, dit zal ook niet veranderen. Wij Nederlanders verwachten gewoon veel meer van vriendschappen, Italianen zijn wat afstandelijker maar zeker niet minder hulpzaam...

    Jullie heel veel succes, maar dat gaat vast en zeker lukken!!

    Saluti di Imperia
    Monique

    ReplyDelete
  11. Hoi Dagmar, ik kwam net 'per ongeluk' op je website terecht via je foto van je nieuwe LG Watch. Net je verhaal gelezen. Wist niet dat jullie zo hard hebben gewerkt om te komen waar jullie nu zijn. Ik herken bepaalde stukken omdat ik daar zelf ook mee worstel. Veel respect voor je openhartigheid. Dank voor het opschrijven! Gr. Rob Möhlmann

    ReplyDelete